Câu hỏi bạn đọc:
Thưa Luật sư Tại sao đánh chết trộm đột nhập vào nhà lại bị truy cứu về tội giết người? Như vậy liệu có công bằng?
Luật sư tư vấn:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến với Luật Phúc Gia, về vấn đề bạn quan tâm Luật Phúc Gia gửi đến bạn tư vấn sau:
Thời gian gần đây cũng đã xảy ra không ít trường hợp đáng tiếc như đánh chết kẻ trộm chó mà khiến bản thân phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, hay như trộm đột nhập vào nhà gia chủ đã ra tay quá nặng mà chịu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích. Vì vậy hãy thật tỉnh táo khi phát hiện có trộm.
Thưa Luật sư Tại sao đánh chết trộm đột nhập vào nhà lại bị truy cứu về tội giết người? Như vậy liệu có công bằng?
Luật sư tư vấn:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến với Luật Phúc Gia, về vấn đề bạn quan tâm Luật Phúc Gia gửi đến bạn tư vấn sau:
Thời gian gần đây cũng đã xảy ra không ít trường hợp đáng tiếc như đánh chết kẻ trộm chó mà khiến bản thân phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, hay như trộm đột nhập vào nhà gia chủ đã ra tay quá nặng mà chịu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích. Vì vậy hãy thật tỉnh táo khi phát hiện có trộm.
Khi phát hiện có người lạ đột nhập, chúng ta chưa thể khẳng định ngay đó là trộm mà cần phải kiểm tra, xác minh xem họ người ngay hay kẻ gian. Trong trường hợp đó là kẻ gian, chúng ta cần hô hoán, gọi người giúp đỡ. Hành động này cũng sẽ khiến kẻ trộm dao động.
Pháp luật cho phép người dân được quyền bắt người phạm tội quả tang, tuy nhiên phải biết rõ đó là người đang thực hiện hành vi phạm tội, cụ thể ở đây là đang trộm cắp tài sản.
Phòng vệ quy định tại Điều 22 BLHS được xác định tại 2 trường hợp "chính đáng" hoặc "không chính đáng".
Phòng vệ chính đáng được loại trừ trách nhiệm hình sự phải là hành vi chống trả một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người khác. Hành vi xâm phạm đó phải đang diễn ra và việc sử dụng vũ lực để chống trả một cách cần thiết phải là ở mức độ tương xứng. Khi đối tượng không còn nguy hiểm nữa, hoặc tình huống nguy hiểm không còn thì không được phép sử dụng vũ lực.
Trong khi đó, phòng vệ "không chính đáng" là: Hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng mà gây thương tích hoặc gây thiệt mạng đến tính mạng của đối tượng. Lúc này, người thực hiện hành vi sẽ bị xử lý về tội "Cố ý gây thương tích" do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc "Giết người" do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
Pháp luật không cho phép sử dụng một hành vi vi phạm pháp luật để đáp trả lại một hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi trộm cắp tài sản, thậm chí cướp tài sản là hành vi vi phạm pháp luật, nhưng không vì thế mà nạn nhân có quyền gây thương tích hoặc sát hại đối tượng gây án một cách trái pháp luật.
Khi đó người dân có quyền không chế, bắt giữ, thậm chí có thể gây thương tích nếu không còn cách nào khác để bắt giữ đối tượng. Trong trường hợp sử dụng vũ lực như một cách cần thiết này, thì pháp luật cho phép và thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự theo Điều 22 Bộ luật Hình sự năm 2015, quy định về Phòng vệ chính đáng.
Nguyên tắc cơ bản là phải đảm bảo an toàn cho bản thân và những người khác. Chúng ta được phép tấn công để bắt giữ, triệt tiêu vũ lực của đối tượng nhưng khi đối tượng không còn nguy hiểm nữa thì không được phép gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của chúng. Việc bắt giữ phải đảm bảo an toàn, nhanh chóng và giao nộp cho cơ quan chức năng xử lý theo quy định pháp luật.
Phải luôn nhớ rằng kể cả là tội phạm giết người không phải ai cũng có quyền tự ý cướp đi tính mạng của người đó mà mọi tội phạm chỉ được kết tội khi có phán quyết bằng bản án của Toà án và thi hành bản án theo quy định của pháp luật
Trân trọng!
