Thời gian vừa qua đối với người dân tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh việc đổ xăng là vấn đề nhức nhối vì nhiều cửa hàng xăng dầu treo biển hết xăng, chờ nhập hàng. Vì nhiều lý do mà thị trường xăng dầu tháng qua nóng hơn bao giờ hết. Vậy nếu như có hành vi găm hàng để chờ lên giá vì mục đích trục lợi thì những cửa hàng xăng dầu đó sẽ bị xử lý như thế nào?
Thực tế, tuỳ vào mức độ vi phạm thì có thể bị xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự, cụ thể:
Về xử lý hành chính
Tại Điều 32 (Hành vi găm hàng) Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2020) quy định với các hành vi:
(1) Cắt giảm địa điểm bán hàng;
(2) Cắt giảm phương thức bán hàng (từ bán buôn sang bán lẻ) khác với thời gian trước đó;
(3) Quy định, niêm yết, bán hàng theo định lượng, đối tượng mua hàng khác với thời gian trước đó;
(4) Cắt giảm thời gian bán hàng, thời gian cung ứng hàng hóa khác với thời gian trước đó;
(5) Cắt giảm lượng hàng hóa bán ra thị trường;
(6) Ngừng bán hàng hóa ra thị trường;
(7) Không mở cửa hàng, địa điểm giao dịch kinh doanh để bán hàng;
(8) Mở cửa hàng, đại điểm giao dịch kinh doanh nhưng không bán hàng;
(9) Găm hàng trong kho vượt quá 150% so với số lượng hàng hóa tồn kho trung bình của ba tháng liền kề trước đó, thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 31 của Nghị định này không có lý do chính đáng thì phạt tiền từ 05 triệu đồng đến 30 triệu đồng.
Ngoài ra còn phạt bổ sung: tịch thu tang vật đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 Điều này; Tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh, chứng chỉ hành nghề từ 03 tháng đến 06 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này trong trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm.
Về xử lý hình sự
Theo khoản 1 Điều 196 (Tội đầu cơ) Bộ luật Hình sự 2015 quy định người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính sẽ bị phạt tiền, phạt tù. Trường hợp, nếu đối tượng mua vét hàng hóa tại thời điểm giá xăng, dầu tăng, sau đó bán lại thu lời bất chính là hành vi Đầu cơ, cụ thể:
+ Phạm tội trong trường hợp hàng hóa trị giá từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng; thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng thì có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
+ Phạm tội trong trường hợp hàng hóa trị giá 3 tỷ đồng trở lên; thu lợi bất chính 1 tỷ đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tiền từ 1,5 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Đối với pháp nhân thương mại quy định tại Điều này, thì bị phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 9 tỷ đồng, bị cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Về xử lý hành chính
Tại Điều 32 (Hành vi găm hàng) Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2020) quy định với các hành vi:
(1) Cắt giảm địa điểm bán hàng;
(2) Cắt giảm phương thức bán hàng (từ bán buôn sang bán lẻ) khác với thời gian trước đó;
(3) Quy định, niêm yết, bán hàng theo định lượng, đối tượng mua hàng khác với thời gian trước đó;
(4) Cắt giảm thời gian bán hàng, thời gian cung ứng hàng hóa khác với thời gian trước đó;
(5) Cắt giảm lượng hàng hóa bán ra thị trường;
(6) Ngừng bán hàng hóa ra thị trường;
(7) Không mở cửa hàng, địa điểm giao dịch kinh doanh để bán hàng;
(8) Mở cửa hàng, đại điểm giao dịch kinh doanh nhưng không bán hàng;
(9) Găm hàng trong kho vượt quá 150% so với số lượng hàng hóa tồn kho trung bình của ba tháng liền kề trước đó, thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 31 của Nghị định này không có lý do chính đáng thì phạt tiền từ 05 triệu đồng đến 30 triệu đồng.
Ngoài ra còn phạt bổ sung: tịch thu tang vật đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 Điều này; Tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh, chứng chỉ hành nghề từ 03 tháng đến 06 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này trong trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm.
Về xử lý hình sự
Theo khoản 1 Điều 196 (Tội đầu cơ) Bộ luật Hình sự 2015 quy định người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính sẽ bị phạt tiền, phạt tù. Trường hợp, nếu đối tượng mua vét hàng hóa tại thời điểm giá xăng, dầu tăng, sau đó bán lại thu lời bất chính là hành vi Đầu cơ, cụ thể:
+ Phạm tội trong trường hợp hàng hóa trị giá từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng; thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng thì có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
+ Phạm tội trong trường hợp hàng hóa trị giá 3 tỷ đồng trở lên; thu lợi bất chính 1 tỷ đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tiền từ 1,5 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Đối với pháp nhân thương mại quy định tại Điều này, thì bị phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 9 tỷ đồng, bị cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
