Bị đơn trốn khỏi nơi cư trú liệu có khởi kiện được không?

Thứ Tư, 24/08/2022, 10:11:15

Nhiều tình huống oái oam xảy đến với người khởi kiện như đang gửi đơn kiện toà án còn chưa thụ lý vụ án thì bị đơn đã chạy mất, hay nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, nghĩa vụ hợp đồng mà bị đơn chạy mất tăm khỏi nơi cư trú. Khiến việc khởi kiện gặp nhiều khó khăn.
Theo quy định tại Điều 169 BLTTDS năm 2004 đã được sửa đổi, bổ sung 2011 quy định thì khi Tòa án khi đã thụ lý đơn khởi kiện có kèm giấy xác nhận chứng minh nơi cư trú của bị đơn hoặc người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan của chính quyền địa phương, nhưng trong quá trình giải quyết vụ án, Thẩm phán tiến hành xác minh lại thì được biết bị đơn hoặc người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án vắng mặt khỏi địa phương trước thời điểm Tòa án thụ lý nên đã đình chỉ vụ án theo điểm i khoản 1 Điều 192 BLTTDS 2004 đã được sửa đổi, bổ sung 2011; căn cứ vào khoản 2 Điều 169 BLTTDS trả lại đơn khởi kiện cho đương sự với lý do người khởi kiện không cung cấp được địa chỉ mới của bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án. Quy định này đã gây trở ngại cho người khởi kiện, nhất là khi bị đơn và người có quyền và nghĩa vụ liên quan cố tình trốn tránh, che giấu địa chỉ khiến vụ án không thể giải quyết.

Nhưng Bộ luật tố tụng dân sự 2015 có hiệu lực đã khắc phục vấn đề trên. Theo điểm e khoản 1 Điều 192 BLTTDS 2015 quy định: “Trường hợp trong đơn khởi kiện, người khởi kiện đã ghi đầy đủ và đúng địa chỉ nơi cư trú của người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nhưng họ không có nơi cư trú ổn định, thường xuyên thay đổi nơi cư trú, trụ sở mà không thông báo địa chỉ mới cho cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về cư trú làm cho người khởi kiện không biết được nhằm mục đích che giấu địa chỉ, trốn tránh nghĩa vụ đối với người khởi kiện thì thẩm phán không trả lại đơn khởi kiện mà xác định người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cố tình giấu địa chỉ và tiến hành thụ lý, giải quyết theo thủ tục chung”.

Theo như quy định trên thì Thẩm phán sẽ vẫn tiến hành thụ lý vụ án và giải quyết theo thủ tục chung trong trường hợp xác định bị đơn cố tình che giấu địa chỉ nhằm trốn tránh nghĩa vụ đối với người khởi kiện. Thẩm phán trả lại đơn khởi kiện trong những trường hợp sau:

Người khởi kiện không có quyền khởi kiện theo quy định tại Điều 186 và Điều 187 của Bộ luật này hoặc không có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự;
Chưa có đủ điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật. Chưa có đủ điều kiện khởi kiện là trường hợp pháp luật có quy định về các điều kiện khởi kiện nhưng người khởi kiện đã khởi kiện đến Tòa án khi còn thiếu một trong các điều kiện đó;
Sự việc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án hoặc quyết định đã có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp vụ án mà Tòa án bác đơn yêu cầu ly hôn, yêu cầu thay đổi nuôi con, thay đổi mức cấp dưỡng, mức bồi thường thiệt hại, yêu cầu thay đổi người quản lý tài sản, thay đổi người quản lý di sản, thay đổi người giám hộ hoặc vụ án đòi tài sản, đòi tài sản cho thuê, cho mượn, đòi nhà, đòi quyền sử dụng đất cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ mà Tòa án chưa chấp nhận yêu cầu và theo quy định của pháp luật được quyền khởi kiện lại;
Hết thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 195 của Bộ luật này mà người khởi kiện không nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án, trừ trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí hoặc có trở ngại khách quan, sự kiện bất khả kháng;
Vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án;
Người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu của Thẩm phán quy định tại khoản 2 Điều 193 của Bộ luật này. Trường hợp trong đơn khởi kiện, người khởi kiện không ghi đầy đủ, cụ thể hoặc ghi không đúng tên, địa chỉ của người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan mà không sửa chữa, bổ sung theo yêu cầu của Thẩm phán thì Thẩm phán trả lại đơn khởi kiện;
Người khởi kiện rút đơn khởi kiện."