Trong thời đại công nghệ số và sự lan tỏa của nội dung trên Internet, việc sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn rằng liệu hành vi này có bị xem là xâm phạm quyền tác giả hay không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1. Quyền tác giả và hành vi sao chép, biến tấu
Quyền tác giả là gì?
Quyền tác giả là quyền hợp pháp mà tác giả giữ đối với tác phẩm do họ tạo ra. Quyền này bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản, trong đó quyền nhân thân liên quan đến việc được ghi danh tên tác giả, bảo vệ tính nguyên vẹn tác phẩm, còn quyền tài sản liên quan đến việc sao chép, phân phối, trình diễn, chuyển nhượng, kinh doanh tác phẩm.
Sao chép và biến tấu tác phẩm là gì?
- Sao chép tác phẩm là việc tạo ra một hoặc nhiều bản sao giống với tác phẩm gốc, dù là bản sao toàn bộ hay một phần.
- Biến tấu tác phẩm là việc chỉnh sửa, thay đổi tác phẩm ban đầu để tạo ra một phiên bản mới dựa trên nội dung của tác phẩm gốc.
Quyền tác giả là quyền hợp pháp mà tác giả giữ đối với tác phẩm do họ tạo ra. Quyền này bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản, trong đó quyền nhân thân liên quan đến việc được ghi danh tên tác giả, bảo vệ tính nguyên vẹn tác phẩm, còn quyền tài sản liên quan đến việc sao chép, phân phối, trình diễn, chuyển nhượng, kinh doanh tác phẩm.
Sao chép và biến tấu tác phẩm là gì?
- Sao chép tác phẩm là việc tạo ra một hoặc nhiều bản sao giống với tác phẩm gốc, dù là bản sao toàn bộ hay một phần.
- Biến tấu tác phẩm là việc chỉnh sửa, thay đổi tác phẩm ban đầu để tạo ra một phiên bản mới dựa trên nội dung của tác phẩm gốc.
2. Sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại có được xem là xâm phạm quyền tác giả không?
Căn cứ Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 quy định như sau:
Hành vi xâm phạm quyền tác giả
1. Xâm phạm quyền nhân thân quy định tại Điều 19 của Luật này.
2. Xâm phạm quyền tài sản quy định tại Điều 20 của Luật này.
3. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ quy định tại các điều 25, 25a và 26 của Luật này.
4. Cố ý hủy bỏ hoặc làm vô hiệu biện pháp công nghệ hữu hiệu do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình nhằm thực hiện hành vi quy định tại Điều này và Điều 35 của Luật này.
5. Sản xuất, phân phối, nhập khẩu, chào bán, bán, quảng bá, quảng cáo, tiếp thị, cho thuê hoặc tàng trữ nhằm mục đích thương mại các thiết bị, sản phẩm hoặc linh kiện, giới thiệu hoặc cung cấp dịch vụ khi biết hoặc có cơ sở để biết thiết bị, sản phẩm, linh kiện hoặc dịch vụ đó được sản xuất, sử dụng nhằm vô hiệu hóa biện pháp công nghệ hữu hiệu bảo vệ quyền tác giả.
6. Cố ý xóa, gỡ bỏ hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả khi biết hoặc có cơ sở để biết việc thực hiện hành vi đó sẽ xúi giục, tạo khả năng, tạo điều kiện thuận lợi hoặc che giấu hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật.
7. Cố ý phân phối, nhập khẩu để phân phối, phát sóng, truyền đạt hoặc cung cấp đến công chúng bản sao tác phẩm khi biết hoặc có cơ sở để biết thông tin quản lý quyền đã bị xóa, gỡ bỏ, thay đổi mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả; khi biết hoặc có cơ sở để biết việc thực hiện hành vi đó sẽ xúi giục, tạo khả năng, tạo điều kiện thuận lợi hoặc che giấu hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật.
8. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ quy định để được miễn trừ trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian quy định tại khoản 3 Điều 198b của Luật này.
Và tại khoản 2 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 quy định:
Quyền tài sản
...
2. Các quyền quy định tại khoản 1 Điều này do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép tổ chức, cá nhân khác thực hiện theo quy định của Luật này.
Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 3 Điều 19 của Luật này phải được sự cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả và trả tiền bản quyền, các quyền lợi vật chất khác (nếu có) cho chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, các điều 25, 25a, 26, 32 và 33 của Luật này. Trường hợp làm tác phẩm phái sinh mà ảnh hưởng đến quyền nhân thân quy định tại khoản 4 Điều 19 của Luật này còn phải được sự đồng ý bằng văn bản của tác giả.
Theo đó, hành vi sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại là đang làm một tác phẩm phái sinh thuộc quyền tài sản của tác giả. Vậy nên hành vi sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại là hành vi xâm phạm quyền tác giả.
Tuy nhiên, nếu được sự cho phép của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả cho phép thì các cá nhân, tổ chức vẫn có quyền thực hiện các tác phẩm phái sinh theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022.
Như vậy, việc sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại có thể bị xem là xâm phạm quyền tác giả nếu không tuân thủ quy định pháp luật. Để tránh vi phạm, người dùng nên xin phép tác giả hoặc tuân thủ các quy định pháp luật về quyền tác giả.
Doanh nghiệp cần dịch vụ tư vấn pháp luật thường xuyên vui lòng liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH PHÚC GIA
Trụ sở: Tầng 5 tòa nhà văn phòng số 55 Phố Đỗ Quang, Phường Trung Hòa, Quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội.
Hotline: 0912.68.99.68 - 024.39.95.33.99
Email nhận tư vấn: tuvan@luatphucgia.vn
Website: luatphucgia.vn
Hành vi xâm phạm quyền tác giả
1. Xâm phạm quyền nhân thân quy định tại Điều 19 của Luật này.
2. Xâm phạm quyền tài sản quy định tại Điều 20 của Luật này.
3. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ quy định tại các điều 25, 25a và 26 của Luật này.
4. Cố ý hủy bỏ hoặc làm vô hiệu biện pháp công nghệ hữu hiệu do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình nhằm thực hiện hành vi quy định tại Điều này và Điều 35 của Luật này.
5. Sản xuất, phân phối, nhập khẩu, chào bán, bán, quảng bá, quảng cáo, tiếp thị, cho thuê hoặc tàng trữ nhằm mục đích thương mại các thiết bị, sản phẩm hoặc linh kiện, giới thiệu hoặc cung cấp dịch vụ khi biết hoặc có cơ sở để biết thiết bị, sản phẩm, linh kiện hoặc dịch vụ đó được sản xuất, sử dụng nhằm vô hiệu hóa biện pháp công nghệ hữu hiệu bảo vệ quyền tác giả.
6. Cố ý xóa, gỡ bỏ hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả khi biết hoặc có cơ sở để biết việc thực hiện hành vi đó sẽ xúi giục, tạo khả năng, tạo điều kiện thuận lợi hoặc che giấu hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật.
7. Cố ý phân phối, nhập khẩu để phân phối, phát sóng, truyền đạt hoặc cung cấp đến công chúng bản sao tác phẩm khi biết hoặc có cơ sở để biết thông tin quản lý quyền đã bị xóa, gỡ bỏ, thay đổi mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả; khi biết hoặc có cơ sở để biết việc thực hiện hành vi đó sẽ xúi giục, tạo khả năng, tạo điều kiện thuận lợi hoặc che giấu hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật.
8. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ quy định để được miễn trừ trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian quy định tại khoản 3 Điều 198b của Luật này.
Và tại khoản 2 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 quy định:
Quyền tài sản
...
2. Các quyền quy định tại khoản 1 Điều này do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép tổ chức, cá nhân khác thực hiện theo quy định của Luật này.
Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 3 Điều 19 của Luật này phải được sự cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả và trả tiền bản quyền, các quyền lợi vật chất khác (nếu có) cho chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, các điều 25, 25a, 26, 32 và 33 của Luật này. Trường hợp làm tác phẩm phái sinh mà ảnh hưởng đến quyền nhân thân quy định tại khoản 4 Điều 19 của Luật này còn phải được sự đồng ý bằng văn bản của tác giả.
Theo đó, hành vi sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại là đang làm một tác phẩm phái sinh thuộc quyền tài sản của tác giả. Vậy nên hành vi sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại là hành vi xâm phạm quyền tác giả.
Tuy nhiên, nếu được sự cho phép của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả cho phép thì các cá nhân, tổ chức vẫn có quyền thực hiện các tác phẩm phái sinh theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022.
Như vậy, việc sao chép tác phẩm rồi biến tấu lại có thể bị xem là xâm phạm quyền tác giả nếu không tuân thủ quy định pháp luật. Để tránh vi phạm, người dùng nên xin phép tác giả hoặc tuân thủ các quy định pháp luật về quyền tác giả.
Doanh nghiệp cần dịch vụ tư vấn pháp luật thường xuyên vui lòng liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH PHÚC GIA
Trụ sở: Tầng 5 tòa nhà văn phòng số 55 Phố Đỗ Quang, Phường Trung Hòa, Quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội.
Hotline: 0912.68.99.68 - 024.39.95.33.99
Email nhận tư vấn: tuvan@luatphucgia.vn
Website: luatphucgia.vn
