Tội trộm cắp tài sản theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành

Thứ Tư, 28/05/2025, 13:17:58

Trộm cắp tài sản là hành vi vi phạm pháp luật mà thực tiễn có thể nhìn thấy ở rất nhiều nơi. Trộm cắp tài sản lớn, nhỏ đều có. Vậy trộm cắp như thế nào thì bị xử lý hình sự? Hay có chế tài nào cho những đối tượng chuyên trộm vặt 100.000đ-200.000đ của người dân hay không? Hãy cùng Luật Phúc Gia phân tích và tìm hiểu kĩ hơn qua bài viết dưới đây.

Căn cứ pháp lý

Bộ luật Hình sự 2015
Nghị định 144/2021/NĐ-CP

Thế nào là hành vi trộm cắp tài sản

Hành vi trộm cắp tài sản là hành vi lén lút chiếm đoạt tài sản của người khác một cách trái pháp luật, nhằm mục đích tư lợi mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản đó.
Một hành vi được coi là trộm cắp tài sản khi có đủ các yếu tố sau:
Thứ nhất, Có hành vi chiếm đoạt tài sản: Người phạm tội đã có hành động cụ thể để lấy tài sản ra khỏi sự quản lý của chủ sở hữu (như mở khóa, lén lấy đồ, giấu đồ đi…).
Thứ hai, Lén lút: Hành vi diễn ra một cách bí mật, không để chủ tài sản hoặc người khác phát hiện (đây là đặc trưng để phân biệt với cướp, cướp giật…).
Thứ ba, Tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người khác: Người phạm tội không được quyền sở hữu hay sử dụng tài sản đó.
Thứ tư, Mục đích chiếm đoạt: Người phạm tội mong muốn chiếm hữu tài sản một cách bất hợp pháp, để sử dụng cho mục đích cá nhân hoặc đem bán, tặng…

Trộm cắp tài sản như thế nào thì bị xử lý hình sự?

Người trộm cắp tài sản sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
a. Tài sản bị trộm có giá trị từ 2.000.000 đồng trở lên
Ví dụ: Lén lút lấy trộm điện thoại trị giá 2,5 triệu đồng → đủ điều kiện xử lý hình sự.
b. Tài sản bị trộm dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau:

Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản (như trộm, cướp, lừa đảo...) mà còn vi phạm;

Ví dụ: Trộm 500.000 đồng, nhưng trước đó đã bị xử phạt hành chính vì hành vi trộm → vẫn bị xử lý hình sự.

Đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

Ví dụ: A phạm tội cướp tài sản đã bị xử lý và chấp hành án tù, xong vừa ra tù chưa có quyết định xóa án tích mà lại trộm tài sản của công dân khác thì vẫn bị xử lý hình sự cho trường hợp tái phạm.

Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của họ (như lấy trộm xe máy chở hàng, máy cày của người làm nông…);

Ví dụ: Trộm 1 cái xe đạp cũ trị giá 1,5 triệu đồng, nhưng xe là phương tiện chở hàng thuê kiếm sống của người bị hại → có thể bị xử lý hình sự.

Tài sản là di vật, cổ vật.

Ngoài ra còn trường hợp trộm nhiều lần, liên tục nhưng mỗi lần trộm đều nhỏ hơn dưới 2 triệu đồng thì vẫn bị xử lý hình sự
Diễn tả hành vi chi tiết: Dù mỗi lần < 2 triệu đồng, nhưng nếu nhiều lần trộm cắp được chứng minh là có cùng ý chí thực hiện, diễn ra liên tiếp, thì có thể cộng dồn và xử lý hình sự với tình tiết “phạm tội nhiều lần” hoặc “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp
Ví dụ: Một người trong vòng 1 tháng liên tục trộm tài sản ở nhiều nhà dân trong xóm, mỗi lần chỉ vài trăm nghìn, nhưng có tới 6-7 người bị hại cung cấp chứng cứ, thì có thể:

- Cộng gộp tổng giá trị tài sản bị chiếm đoạt để xác định trách nhiệm hình sự;

- Hoặc xử lý với tình tiết tăng nặng: “phạm tội nhiều lần”, “có tổ chức”, “có tính chuyên nghiệp” (theo khoản 2, 3 Điều 173 BLHS).

Hình phạt cụ thể (theo Điều 173 BLHS)

Khởi điểm hình phạt (Khoản 1): Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Tăng nặng (Khoản 2, 3, 4): Tùy theo tình tiết tăng nặng (trộm có tổ chức, dùng thủ đoạn nguy hiểm, trộm nhiều lần, tài sản lớn...), hình phạt có thể lên đến: 20 năm tù hoặc tù chung thân (đối với tài sản trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng).

Trộm cắp tài sản giá trị nhỏ thì xử lý thế nào?

Như đã phân tích ở phần trên thì những hành vi trộm cắp tài sản nhỏ dưới 2 triệu mà thuộc các trường hợp như quy định tại Khoản 2 Điều 173 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) thì vẫn bị xử lý hình sự.
Còn đối với cá nhân thực hiện hành vi trộm cắp tài sản lần đầu, không gây ra hậu quả nghiêm trọng về giá trị tài sản (cụ thể là dưới 2.000.000 đồng) và chưa bị kết án về các tội về chiếm đoạt tài sản thì người thực hiện hành vi vi phạm chỉ bị xử phạt hành chính
Cụ thể tại Điểm a Khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp tài sản, xâm nhập vào khu vực nhà ở, kho bãi hoặc địa điểm khác thuộc quản lý của người khác nhằm mục đích trộm cắp, chiếm đoạt tài sản.

Mọi vướng mắc pháp lý liên quan hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ Quý bạn đọc vui lòng liên hệ:

CÔNG TY LUẬT TNHH PHÚC GIA
Trụ sở: Tầng 5 tòa nhà văn phòng số 55 Phố Đỗ Quang, Phường Trung Hòa, Quận Cầu Giấy, Thành Phố Hà Nội.
Hotline: 0243.995.33.99 - 0912.68.99.68
Email: tuvan@luatphucgia.vn